تأثیر منفی فناوری در کنار همه مزایای آن بر کسی پوشیده نیست. باوجوداینکه جهان امروز، حول محوریت فناوری میچرخد و زندگی به لطف فناوری در مقایسه با قبل، بهمراتب سادهتر شده، اما تأثیر منفی فناوری چه در سطح فردی و چه در سطح اجتماعی، یکی از معضلات و آسیبهای جدی عصر مدرن است که نگرانیهای زیادی را ایجاد میکند. فناوری، به شمشیر دولبهای میمانَد که غفلت از آسیبهای بالقوهی آن، میتواند تبعات سنگینی در پی داشته باشد.
آیا باید با فناوری مقابله کنیم؟
حوزه فناوری، بسیار گسترده است و هر بخش آن، یکی از جنبههای زندگی فردی و اجتماعی ما را تحت تأثیر قرار میدهد. آلودگیهای زیستمحیطی، چاقی و اضافهوزن، انزوا و افسردگی، ایجاد عادات رفتاری جدید و مخرب، اثرات مخرب روی عملکرد مغز و … از شناختهشدهترین مواردی هستند که در ارتباط با تأثیر منفی فناوری میتوان از آنها نام برد.
اما حالا که فناوری، اینگونه زندگیمان را احاطه کرده و همه زوایای آن را تحتالشعاع قرار داده، چه باید کرد که پیامدهای منفی آن را به حداقل برسانیم؟ برخی دیدگاههای افراطی، فناوری را بهخودیخود، عاملی مُضِر میدانند که باید تا حد امکان، به مبارزهی با آن برخاست. اما چنین رویکردی، نمیتواند چندان کاربردی و منطقی باشد. و اساساً امکانپذیر هم نیست. باید پذیرفت که قدرت و تأثیر فناوری، بسیار بیشتر از آن است که بخواهیم به تقابل با آن فکر کنیم. در چنین شرایطی، شاید بهتر باشد بهجای تقابل، راه تعامل را در پیش بگیریم و با ایجاد نوعی موازنه، ضمن به حداقل رساندن تأثیر منفی فناوری، از مزایا و امکاناتی که در اختیارمان قرار میدهد، به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم.
چطور از تأثیر منفی فناوری روی روح و جسم جلوگیری کنیم؟
اقدامات ساده و درعینحال مؤثری هستند که کمکمان میکنند تا تأثیر منفی فناوری روی روح و جسم را به حداقل برسانیم. مهمترین این اقدامات عبارتاند از:
-
تعیین محدودیت در استفاده از فناوری
برای استفاده از فناوری، یک سری محدودیتها و قوانین، وضع کنید و متعهد به رعایت آنها باشید. مثلاً روزانه حداکثر دو بار به شبکههای اجتماعی سر بزنید. یا بعد از ساعت 9 شب، استفاده از گوشی هوشمندتان را ممنوع کنید!
-
اصلاح چرخهی خواب
رفع اختلالات خواب مثل بدخوابی و بیخوابی، گام مهم دیگری در مسیر کاهش تأثیر منفی فناوری در زندگی ماست. تعیین زمان مشخص برای خوابیدن و خوابیدن در اتاقی دور از گجتهای هوشمند مثل گوشی و لپتاپ، میتواند ایدهای بسیار خوب برای رفع این مشکل باشد.
-
برنامهریزی کردن
برای جلوگیری از آثار مخرب استرس ناشی از سیطرهی فناوری، باید از طریق برنامهریزی برای زمان در دسترس، زندگیتان را سازماندهی کنید. مثلاً بدانید چه زمانی باید چه کاری را شروع کنید؟ یا چه ساعتی باید به تخت خواب بروید؟ این کار ضمن کاهش استرس، صبر و بردباریتان را نیز در مواجهه با امور روزمره، افزایش میدهد. برای برنامهریزی میتوانید از خودِ فناوری کمک بگیرید. اپلیکیشنها و برنامههای زیادی هستند که با الگوها و ساختارهای جذاب و متنوع، به شما در انجام این کار کمک میکنند.
-
داشتن سبک زندگی سالم
داشتن سبک زندگی لازم، لازمهی اساسی جلوگیری از تأثیر منفی فناوری روی جنبههای مختلف زندگی ماست. برای این منظور:
- قبل از خواب، از مصرف الکل یا وعدههای غذایی سنگین بپرهیزید
- بهطور مرتب ورزش کنید و فعالیت فیزیکی داشته باشید
- شلوغی، شلختگی و سروصدای اطرافتان را به حداقل برسانید
- به کیفیت خوابتان، اعم از زمان و تشکی که روی آن میخوابید، اهمیت دهید
- روابط انسانیتان را حفظ کرده یا گسترش دهید
در آخر فراموش نکنیم که فلسفهی توسعه فناوری، بهبود کیفیت زندگی انسانهاست. این ما هستیم که باید کنترل فناوری را در دست بگیریم نه اینکه خودمان، اسیر آن باشیم. با رعایت نکات گفتهشده میتوانیم با استفادهی هوشمندانه از فناوری، آثار منفی آن در زندگی را به حداقل برسانیم.
https://designcoral.com/article/ways-to-prevent-the-negative-effects-of-technology-for-a-stress-free-life/